Podwójne finansowanie wydatków / kumulacja pomocy
Najczęstsze przypadki „podwójnego finansowania wydatków” i „kumulacji pomocy” oraz konsekwencje, które mogą w związku z nimi wystąpić w sytuacji starania się o uzyskanie dofinansowania ze Śląskiego Centrum Przedsiębiorczości (ŚCP).
Zakaz podwójnego finansowania wydatków wynika m.in. z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. (art. 37 ust. 7-9 oraz art. 65 ust. 11). Przedmiotowe zapisy informują o tym, że podwójne finansowanie dotyczy sytuacji, gdy ten sam wydatek w części lub w całości zostanie sfinansowany ze środków pochodzących z co najmniej jednego funduszu, programu, instrumentu, czy inicjatywy wspieranej przez unijny budżet.
Udzielane przez ŚCP dofinansowanie na złożony przez przedsiębiorcę projekt pochodzi z unijnego budżetu – stanowi pomoc publiczną dozwoloną i udzielaną na podstawie rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r.
Oznacza to, że do podwójnego finansowania może dojść np. wtedy, gdy przedsiębiorca sfinansuje wydatek/wydatki założone w projekcie ze środków pożyczki/kredytu, który zawiera w sobie pomoc wspieraną przez unijny budżet.
Poniżej przedstawiamy najczęstsze przykłady podwójnego finansowania wydatków polegające na ubieganiu się o dofinansowanie z ŚCP do wydatków projektu, które uprzednio zostały sfinansowane ze środków pochodzących z:
a) pożyczki/kredytu, którego kapitał pochodzi z funduszu, programu, instrumentu, czy inicjatywy wspieranej przez unijny budżet;
b) pożyczki/kredytu komercyjnego zawierającego zabezpieczenie klienta w postaci gwarancji spłaty kapitału wspieranej przez unijny budżet;
c) pożyczki/kredytu komercyjnego objętego gwarancją spłaty kapitału wspieraną przez unijny budżet zabezpieczającą wyłącznie bank np. gwarancja pochodząca z inicjatywy InnovFin sfinansowana ze środków programu Horyzont 2020 oraz Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych (do podwójnego finansowania dochodzi pomimo faktu, że beneficjentami pomocy są odrębne podmioty: beneficjentem dofinansowania ŚCP jest przedsiębiorca, a beneficjentem gwarancji jest bank);
d) pożyczki/kredytu komercyjnego zawierającego opcję umorzenia obowiązku spłaty części kapitału wspieranej przez unijny budżet;
e) dofinansowania z programu ogólnokrajowego wpieranego przez unijny budżet np. PO IR.
W przypadku, gdy dojdzie do sfinansowania wydatków projektu w sposób wymieniony powyżej, a następnie przedsiębiorca będzie starał się podpisać umowę o dofinansowanie do tych samych wydatków, ŚCP będzie zobowiązane do uznania ich za niekwalifikowalne. Uznanie podwójnie finansowanych wydatków za niekwalifikowalne oznacza równocześnie, że nie zachodzi dodatkowa potrzeba badania kumulacji pomocy (o której mowa poniżej), ponieważ z chwilą wykluczenia przedmiotowych wydatków z możliwości uzyskania dofinansowania, wyłączona zostaje również możliwość wystąpienia kumulacji pomocy (brak wystąpienia dwóch źródeł pomocy wspieranej przez unijny budżet na tym samym wydatku kwalifikowalnym).
Możliwość kumulowania pomocy uzyskiwanej z różnych źródeł wynika z rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. (art. 8 ust. 3). Na podstawie tych zapisów można stwierdzić, że dofinansowanie ŚCP należy kumulować z wszelką inną pomocą państwa (pojęcie oznaczające indywidualną pomoc państwa członkowskiego UE – pomoc powiązaną z budżetem państwa członkowskiego, w odróżnieniu od pomocy wspieranej przez unijny budżet, o której mowa powyżej, w przykładach podwójnego finansowania wydatków) w odniesieniu do tych samych – pokrywających się częściowo lub w całości – kosztów kwalifikowalnych tylko wówczas, gdy taka kumulacja nie powoduje przekroczenia najwyższego, dopuszczalnego poziomu intensywności pomocy (np. 45% dla małego i mikroprzedsiębiorcy w przypadku nabywania środków trwałych w ramach działania 3.2, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2014 r. w sprawie ustalenia mapy pomocy regionalnej na lata 2014–2020).
Poniżej przedstawiamy najczęstsze przykłady kumulacji pomocy polegające na ubieganiu się o dofinansowanie ŚCP do wydatków projektu, na których wystąpiła dodatkowa pomoc z innego źródła w związku z:
a) pożyczką/kredytem komercyjnym zawierającym zabezpieczenie w postaci gwarancji spłaty kapitału wspieranej przez budżet państwa polskiego (np. gwarancja udzielona w ramach tzw. umowy portfelowej linii gwarancyjnej „de minimis” pochodzącej z BGK);
b) zastosowaniem jednorazowej amortyzacji środka trwałego o wartości przekraczającej 3,5 tys. zł netto, co stanowi ulgę podatkową i wiąże się z uzyskaniem pomocy de minimis;
c) nabyciem środka trwałego w całości/w części ze środków ZFRON.
W przypadku, gdy dojdzie do sfinansowania wydatków projektu w sposób wymieniony powyżej, a następnie przedsiębiorca będzie starał się podpisać umowę o dofinansowanie do tych samych wydatków oraz dodatkowo wnioskowany przez przedsiębiorcę poziom dofinansowania do wydatków w projekcie równy będzie maksymalnemu dopuszczalnemu (np. 45% dla małego i mikroprzedsiębiorcy w przypadku nabywania środków trwałych w ramach działania 3.2, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2014 r. w sprawie ustalenia mapy pomocy regionalnej na lata 2014–2020), ŚCP będzie zobowiązane do obniżenia kwoty dofinansowania w projekcie, o kwotę uzyskanej pomocy z innego źródła przypadającej na ten sam wydatek (w przypadku, gdy przedsiębiorca wnioskował będzie w projekcie o procent dofinansowania niższy od maksymalnego dopuszczalnego, obniżeniu ulegnie odpowiednio mniejsza kwota dofinansowania).
a) ze środków własnych przedsiębiorcy;
b) ze środków zewnętrznych w postaci pożyczki/kredytu komercyjnego bez jakiegokolwiek wsparcia publicznego (unijnego i krajowego);
c) ze środków zewnętrznych w postaci pożyczki/kredytu komercyjnego zawierającego wsparcie w postaci dopłat do kosztów finansowych – odsetek od kapitału kredytu (źródłem pomocy może być zarówno budżet unijny jak i krajowy).
d) ze środków zewnętrznych w postaci pożyczki/kredytu komercyjnego współfinansowanego ze środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) (przy czym przez współfinansowanie rozumie się: procentowy udział środków własnych EBI w całości przyznawanego kapitału pożyczki/kredytu) pod warunkiem, że instytucja pożyczkowa/kredytowa otrzymuje środki bezpośrednio od EBI (bezpośrednio tzn., że środki EBI przekazywane są instytucji pożyczkowej/kredytowej wyłącznie na podstawie inicjatywy samego EBI z pominięciem władz lub organów publicznych, a także wszelkich funduszy, programów, instrumentów, czy inicjatyw zarządzanych lub zależnych od unijnego budżetu oraz któregokolwiek państwa członkowskiego).
UWAGA: sposób finansowania wydatków projektu wskazany powyżej w lit. c) nie spełnia warunku, który musi zostać dochowany w związku z aplikowaniem o uzyskanie dofinansowania ŚCP udzielanego w oparciu o art. 14. rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 (np. projekty z działania 3.2) mówiącego, że:
Beneficjent pomocy musi wnieść wkład finansowy w wysokości co najmniej 25% kosztów kwalifikowalnych pochodzących ze środków własnych lub zewnętrznych źródeł finansowania, w postaci wolnej od wszelkiego publicznego wsparcia finansowego.
Oznacza to, że sfinansowanie minimum 25% kosztów kwalifikowalnych projektu z działania 3.2 musi nastąpić w sposób wskazany powyżej w lit. a), b) lub d).
Z początkiem roku 2017 wchodzą w życie przepisy ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o zmianie niektórych ustaw określających warunki prowadzenia działalności innowacyjnej (Dz.U. 2016 nr 0 poz. 1933), zgodnie z którą wszyscy przedsiębiorcy niezależnie od branży czy wielkości będą mogli odliczać od podstawy opodatkowania od 30 do 50% wyodrębnionych w ewidencji kosztów kwalifikowanych poniesionych na działalność B+R.
W związku z tym, że w zasadzie wszystkie koszty kwalifikowane z ustawy pokrywają się rodzajowo z kosztami kwalifikowalnymi przewidzianymi do dofinansowania przez ŚCP w ramach działania 1.2 zaistnieje problem jednoczesnego skorzystania z ulgi oraz dotacji ŚCP na ten sam wydatek poniesiony na działalność badawczo-rozwojową.
W praktyce może to oznaczać, że ustawowo kwalifikowane koszty w procencie, w którym stanowić będą podstawę dla ulgi podatkowej, będą uznane za niekwalifikowalne w projekcie składanym w Śląskim Centrum Przedsiębiorczości.